Friday, January 5, 2018

विवेकचूडामणि श्लोक ५ वा

वरील भागच पुढील श्लोक ५ मध्ये वेगळ्या शब्दांत सांगितला आहे. 

इतः को न्वस्ति मूढात्मा वस्तु स्वार्थे प्रमाद्यति ।
दुर्लभं मानुषं देहं प्राप्य तत्रापि पौरुषम् ॥ ५ ॥

दुर्लभ अशा मानवी देहात जन्म आणि त्यातही पुरुष म्हणून जन्म हे प्राप्त झाले असता, जो स्वार्थाचे बाबतीत प्रमाद करतो, त्या माणसापेक्षा आणखी दुसरा कोण बरे मूर्ख माणूस असेल ?

या श्लोकात सांगितलेल्या सर्व दुर्लभ गोष्टी मागे निर्देशिलेल्या सर्व दुर्लभ गोष्टींचा समावेश करतात.

स्वार्थ म्हणजे स्वतःचे हित, कल्याण. येथे लौकिक जगातील स्वार्थ अभिप्रेत नाही. द्रव्य, स्त्री, घरदार मिळविणे हा लौकिक स्वार्थ आहे. येथे स्वार्थ म्हणजे स्वतःचे हित म्हणजे मोक्षप्राप्ती हा स्वार्थ अभिप्रेत आहे. आणि त्या बाबतीत माणसाने प्रमाद, हयगय, दुर्लक्ष, कानाडोळा, इत्यादी करू नये. तसे करणाऱ्याचे मन (आत्मा) हा गोंधळलेला (मूढ) आहे; त्याच्या मनाला हिताहित कळत नाही असा अर्थ होतो.

No comments:

Post a Comment